Προλογίζοντας την Ελένη του Ευριπίδη...

Τα φύλλα εργασίας του σεναρίου που δουλέψαμε:

 

ΟΜΑΔΑ Α

1.     Επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση  http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/OMHROSILIADA/Iliada/Iliada07.htm

 Μελετήστε τους στίχους 125-190. Πώς περιγράφουν την Ελένη οι σεβάσμιοι γέροντες ακόλουθοι του Πρίαμου; Πώς μιλά ο βασιλιάς Πρίαμος στην Ελένη και ποια είναι η άποψη του Ομήρου για την ομορφιά της όπως διατυπώνεται από το στόμα του Πρίαμου;

2.     Επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση 

http://tomanavaki.blogspot.gr/2011/02/1912-1922.html και μελετήστε το ποίημα "Οι Ελεγείες του Ντουίνο 1912-1922" του Ράινερ Μαρία Ρίλκε και τη σελίδα http://antikleidi.com/2013/04/07/elen και μελετήστε την άποψη του καθηγητή Δ.  Λιαντίνη για την ομορφιά.

-        Πώς ερμηνεύει ο Λιαντίνης την επιλογή του Ομήρου να μιλήσει μόνο σε έναν στίχο για την εμφάνιση της Ελένης;

3.     Στην ηλεκτρονική διεύθυνση  http://tomanavaki.blogspot.gr/2011/02/1912-1922.html παρατηρείστε τους πίνακες για την ωραία Ελένη και αναζητήστε κι άλλους με τη μηχανή αναζήτησης  https://www.google.gr/?gws_rd=cr&ei=P4-DUtKUF6PI4AShjIHADg

-        Παρατηρείστε τους πίνακες και  προσπαθήστε να ερμηνεύσετε τον τρόπο με τον οποίο την έπλασε  ο κάθε καλλιτέχνης, βασισμένοι στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της αποδίδει καθένας. Τα κείμενά σας θα αναρτηθούν στο ιστολόγιο «λέξεις ανάποδα» http://lexeisanapoda.blogspot.gr/. Τέλος θα σχολιάσετε στο ιστολόγιο της τάξης τις εργασίες των άλλων ομάδων μετά την ανάρτησή τους.

ΟΜΑΔΑ Β

1.     Στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα και στο λεξικό της ν.ε http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%B4%CE%AF%CE%B1&dq αναζητήστε τον όρο παλινωδία και κατόπιν επιλέξτε Αποστολή και στα σώματα κειμένων.

-        Τι σημαίνει ο όρος παλινωδία και με ποιες σημασίες χρησιμοποιείται σήμερα;

2.     Στην ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική Γλώσσα ακολουθήστε τη διαδρομή Αρχαία Ελληνική→Μελέτες →Διδασκαλία→Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση→επιλέξτε «σχολικό εγχειρίδιο» →Στησίχορος→ οὐκ ἔστ' ἔτυμος λόγος και μελετήστε το ποίημα του Στησίχορου για την Ελένη.

(http://www.greeklanguage.gr/greekLang/ancient_greek/education/lyric/handbook/poets/stisichoros/page_002.html)  →

Και στη σελίδα  http://www.youtube.com/watch?v=lYVLC99hdzE παρακολουθήστε τη διάλεξη του καθηγητή Δ. Λιαντίνη για την Ελένη του Στησίχορου.

-        Γιατί το ποίημα του Στησίχορου ονομάστηκε παλινωδία;

-        Ποια είναι η άποψη του Λιαντίνη για την παλινωδία του Στησίχορου;

3.  Στην ιστοσελίδα του ψηφιακού σχολείου  http://digitalschool.minedu.gov.gr/  βρείτε το βιβλίο Ελένη του Ευριπίδη και διαβάστε τους στίχους 83-191 του προλόγου. Πώς παρουσιάζει την Ελένη ο Ευριπίδης;      

Στην ιστοσελίδα της Πύλης για την ελληνική γλώσσα http://www.greek-language.gr πηγαίνετε στην ετικέτα νεοελληνική Λογοτεχνία→Εργαλεία →ΣΠΛ: ποιητικό έργο Γ. Σεφέρη και πληκτρολογήστε στο πεδίο Αναζήτηση τη λ. Ελένη. Κατόπιν μελετήστε τα 2 ποιήματά του στα οποία αναφέρεται στην Ελένη και κυρίως σε εκείνο με τον ομώνυμο τίτλο.

- Πώς παρουσιάζει ο Σεφέρης την Ελένη σε σύγκριση με τον Ευριπίδη; Ποιο είναι το νήμα (το θέμα) που δένει τα δύο ποιήματα του ποιητή κατά τη γνώμη σας;

-        Στη συνέχεια πληκτρολογήστε το λήμμα Ευριπίδης και μελετήστε το ομώνυμο ποίημά του και τέλος μελετήστε τη βιογραφία του Σεφέρη από τη σελ. του Εθνικού Κέντρου βιβλίου http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=365

-        Τι ήταν αυτό που κατά τη γνώμη σας γοήτευσε τον Σεφέρη από την  Ελένη του Ευριπίδη; 

 Να συνθέσετε έναν διάλογο ανάμεσα στον Στησίχορο, τον Ευριπίδη, τον Σεφέρη και το Λιαντίνη με θέμα την Ελένη και την ομορφιά. Η εργασία σας θα ανέβει στο blog “λέξεις ανάποδα” http://lexeisanapoda.blogspot.gr. Τέλος θα σχολιάσετε στο ιστολόγιο της τάξης τις εργασίες των άλλων ομάδων μετά την ανάρτησή τους.

ΟΜΑΔΑ Γ

1.     Στην ηλεκτρονική διεύθυνση         http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=112926    μελετήστε τη συνέντευξη του σκηνοθέτη Σπύρου Ευαγγελάτου και της ηθοποιού Λήδας Τασοπούλου με τίτλο Η «Ελένη» του είναι και του φαίνεσθαι. Πώς αντιλαμβάνονται οι καλλιτέχνες την παραπάνω αντίθεση και με ποιο τρόπο παρεμβαίνουν σκηνοθετικά και ερμηνευτικά για να την αναδείξουν; Πώς θα σκηνοθετούσατε εσείς τη σκηνή του προλόγου για να τονίσετε τη σύγκρουση είναι και φαίνεσθαι;

2.     Στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://lexeisanapoda.blogspot.gr/2013/11/jacqueline-de-romilly.html (το ιστολόγιο της τάξης μας) μελετήστε τις απόψεις της  Jacqueline de Romilly για το φαίνεσθαι και το είναι στην Ελένη του Ευριπίδη και στη διεύθυνση   http://dschool.edu.gr/ αναζητείστε στα διαδραστικά σχολικά βιβλία το διδακτικό εγχειρίδιο Ελένη του Ευριπίδη και επιλέξτε την Εισαγωγή για να μελετήσετε το ιστορικό πλαίσιο και το πνευματικό περιβάλλον της εποχής του Ευριπίδη

- Με ποιο τρόπο η εποχή που ζει ο Ευριπίδης και η πραγματικότητα που τον περιβάλλει σχετίζονται με το είναι και το φαίνεσθαι στην τραγωδία του;

3. Στις σελίδες   http://www.pentapostagma.gr/2010/07/blog-post_3716.html  και http://psychologein.dagorastos.net/2009/07/11/narcissism/   μελετήστε τα άρθρα για τη διαφορά είναι – φαίνεσθαι από τη σκοπιά της εκκλησίας και της ψυχολογίας αντίστοιχα.

- Πώς αντιλαμβάνεται και βιώνει ο καθένας από σας τη σύγκρουση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι στη σύγχρονη πραγματικότητα που μας περιβάλλει;

Προσπαθήστε να συνθέσετε τις απόψεις σας σε γραπτό κείμενα στο word. Η εργασία θα αναρτηθεί στο blog της τάξης μας. 

-          Να δημιουργήστε μια παρουσίαση (power point) ή ένα βίντεο στο movie maker  με εικόνες της σύγχρονης εποχής που θα αναζητήσετε μέσω της μηχανής αναζήτησης google, όπου θα αποτυπώνεται η σύγκρουση φαίνεσθαι και είναι στη σύγχρονη πραγματικότητα. Η παρουσίαση θα αναρτηθεί στο ιστολόγιό μας «λέξεις ανάποδα». Τέλος θα σχολιάσετε στο ιστολόγιο της τάξης τις εργασίες των άλλων ομάδων μετά την ανάρτησή τους.

ΟΜΑΔΑ Δ

1.     Στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://dschool.edu.gr/ , αναζητείστε στα διδακτικά αντικείμενα τον πρόλογο από κάποια διηγήματα στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της τάξης σας.

2.      Παρακολουθήστε στο βίντεο http://www.youtube.com/watch?v=Fcwi2YSUmE8&list=PL9A66C9B202FDB7AA τον πρόλογο από τη Εκάβη του Ευριπίδη, παράσταση που ανέβηκε το 1994 από το Εθνικό θέατρο, και στη διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=IUjzEIv83UM τον πρόλογο από την παράσταση Καραγκιόζη «το Φάντασμα του Σεραγίου».  Αναζητήστε μόνοι σας στο youtube τον πρόλογο από ένα σύγχρονο θεατρικό έργο ή μια παιδική παράσταση που μπορεί και να έχετε παρακολουθήσει στο παρελθόν.

-        Αφού μελετήσετε τους παραπάνω προλόγους να διερευνήσετε τη λειτουργία τους: σε τι βοηθά τον αναγνώστη-θεατή ο πρόλογος; Ποιες πληροφορίες του παρέχει; Τι θα συνέβαινε αν απουσίαζε ο πρόλογος απ’ τη δομή των παραπάνω έργων; Κρατήστε σημειώσεις σε ένα έγγραφο στο word.

3. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://lexeisanapoda.blogspot.gr   (το ιστολόγιο της τάξης μας) στην ετικέτα Ελένη του Ευριπίδη μελετήστε   την άποψη του Σακαλή για τη λειτουργία του 2ου μέρους του προλόγου στην Ελένη.

- Στη σελίδα  http://dschool.edu.gr αναζητήστε στα διδακτικά αντικείμενα το σχολικό εγχειρίδιο Ελένη του Ευριπίδη και μελετήστε το β΄μέρος του  προλόγου.

-         Ποιες πληροφορίες δίνει ο Τεύκρος στην Ελένη; Οι πληροφορίες αυτές με ποιο τρόπο επηρεάζουν την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση της ηρωίδας; Ποια συνέχεια θα δίνατε εσείς στην εξέλιξη της υπόθεσης, αν σας ζητούσε ο Ευριπίδης τη βοήθειά σας, ώστε να ξεπεραστούν τα τυχόν αδιέξοδα στην εξέλιξη της δράσης;

-        Να συντάξετε ένα άρθρο στο word, με θέμα το ρόλο του προλόγου στην τραγωδία, τις ιδιαιτερότητες του προλόγου στην Ελένη του Ευριπίδη, αλλά και τη συνέχεια που θα δίνατε εσείς στην υπόθεση, μετά τον πρόλογο, αν υποθέσετε πως βοηθάτε τον Ευριπίδη στη δημιουργία του έργου. Η εργασία σας θα δημοσιευτεί στο ιστολόγιο της τάξης μας. Τέλος θα σχολιάσετε στο ιστολόγιο της τάξης τις εργασίες των άλλων ομάδων μετά την ανάρτησή τους

Δημιουργός: Καλοφύρη Άρτεμις

 

Δύο σκηνοθετικές απόψεις για την παρουσία του χορού στην Ελένη, όπως καταγράφονται σε αντίστοιχες κριτικές

[Ο Χορός στην Ελένη στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου στην Επίδαυρο]

Ο χορός στην Ελένη δεν είχε εκείνο το γνωστό ψυχρό σχήμα. Αναπτυσσόταν ρυθμικά αλλά και εκφραστικά, έτσι ώστε να μη μένει αμέτοχος στο δράμα, αλλά να μετέχει ζεστά στην εκτύλιξή του. Αυτό επιτεύχθηκε χάρη σε μια ανάλυση που αντικατάστησε τη μονοκόμματη προβολή. Αντί για οποιαδήποτε από την αρχή ως το τέλος ομαδική απαγγελία ή ένα ένρινο τραγουδιστικό λίκνισμα, είδαμε ένα χορό αναπτυσσόμενο κατά μέρη σύμφωνα με τις απαιτήσεις της δραματικής πλοκής και του λόγου. Όπου χρειαζόταν μιλούσαν μόνο η Α΄ κορυφαία Έλλη Βοζικιάδου και εναλλάξ οι κορυφαίες και μέλη του χορού, όπου είταν χρήσιμο μιλούσε η ομάδα, κι όταν το απαιτούσε το μέρος του δράματος, ερχόταν το τόσο θαυμαστά συνταιριασμένο με τον λόγο, σαν απόηχος, τραγούδι του Αργύρη Κουνάδη. Κι ο λόγος ακουγόταν περισσότερο από κάθε άλλη φορά καθαρός.

[πηγή: Μ. Δ. Κλάρας «Από τον θίασο του Εθνικού, στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου», Ψηφιακό Αρχείο Εθνικού Θεάτρου ]

[Ο Χορός στην Ελένη της Νεανικής Σκηνής]

Ο σκηνοθέτης Γιάννης Παρασκευόπουλος χειρίστηκε έξυπνα το θέμα του. Η παράσταση που έστησε στη Μονή Λαζαριστών είχε φρεσκάδα, ζωντάνια και ταυτόχρονα έμεινε πιστή στο πνεύμα της τραγωδίας. Η λύση ήρθε μέσα από τη χρήση του Χορού, ως σχολιαστή όσων συμβαίνουν τόσο στο μυαλό της ηρωίδας όσο και στη δράση. Σαν ένα σμάρι από χαριτωμένα πουλιά που τιτιβίζουν με κάθε ευκαιρία, τα επτά κορίτσια του Χορού ντυμένα με μια άσπρη βαμβακερή κομπινεζόν και έχοντας τα μαλλιά τους τυλιγμένα με πετσέτα σαν τουρμπάν, αποτελούν μια σκαμπρόζικη χορωδία. Μαζί με τα χορικά, επαναλαμβάνουν λέξεις σαν να είναι ένα παιχνίδι, δίνοντάς τους διαφορετικά νοήματα και μουσικότητα, σχολιάζουν όσα ακούγονται βγάζοντας περίεργους ήχους και παίζοντας με τους τονισμούς. Ένα είδος ιδιότυπου τραγουδιού που προσδίδει στην παράσταση χιούμορ και ένταση. Βασικό εργαλείο στα χέρια του Χορού υπήρξαν οι χρωματιστοί πλαστικοί κουβάδες. Εντάσσοντας ένα παιχνίδι ερωταπαντήσεων στην αρχή του έργου, ο Παρασκευόπουλος κρατά τους νεαρούς θεατές εν εγρηγόρσει... Στο Χορό... (οι εφτά κοπέλες) έδωσαν ένα καλοσυντονισμένο σύνολο χωρίς να χάνεται η προσωπικότητα της κάθε ηθοποιού.

[πηγή: Διασκευή από Γ. Τσόκου «Η Ελένη ως θεατρικό στοίχημα», Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος]

Εργασία για τη Δομή, ομάδα 1, Γ2

Αρχιτεκτονική	Η δομή μιας πολυκατοικίας
Ιατρική	Η δομή των βακτηρίων
Λογοτεχνία	Η δομή του 1ου κεφαλαίου ενός βιβλίου
Γλώσσα	Η δομή μιας πρότασης
Τεχνολογία	Η δομή της τηλεόρασης
Πληροφορική	Η δομή ενός ηλεκτρονικού αρχείου
Αστρονομία	Η δομή των αστεριών και του σύμπαντος
Ψυχολογία	Η δομή των ανθρώπινων συναισθημάτων
Πολιτική	Η δομή της πολιτικής
Κοινωνία	Η δομή της ζωής σε μία κοινωνία  Ορισμός της δομής από την ομάδα Α: Η δομή είναι η μόνη σωτηρία μας από ένα άτακτο κόσμο Από τους : Δημητρίου Ελένη-Αναστασία Δημητροκάλη Μαρίνα Καλατζή Γεώργιο Λάμπο Χρίστο