ΑΧ ΑΥΤΉ Η ΔΑΣΕΊΑ.... ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗ ΖΩΗ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΗ

Υπάρχουν μερικοί τρόποι, για να καταλάβουμε ποιες λέξεις έπαιρναν

δασεία:

α) Κάποιες σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως η Αγγλική,

έχουν διατηρήσει το <Η> μπροστά από λέξεις ελληνικής προέλευσης, που

έπαιρναν δασεία, π.χ.: Hellas, Helen, history, harmony, horizon.

β) Όσες λέξεις αρχίζουν από ὑ (π.χ. ὑπόγειος, ὑπουργός, ὑφήλιος) ή ῥ (π.χ. ῥέω, ῥόδον)

γ) Για να διαπιστώσουμε αν μια αρχαιοελληνική λέξη δασύνεται,

αναζητούμε μία νεοελληνική σύνθετη λέξη που να περιλαμβάνει την

αρχαιοελληνική μας λέξη ως β΄ συνθετικό και να έχει ως α΄ συνθετικό μία

πρόθεση, π.χ. από, επί, υπό, κατά, μετά, αντί. Αν κατά τη σύνθεση, τα

σύμφωνα των προθέσεων μετατρέπονται το π σε φ και το τ σε θ, τότε

συμπεραίνουμε πως η λέξη που αποτελεί το β΄ συνθετικό στην

αρχαιοελληνική της μορφή έπαιρνε δασεία. Παραδείγματα:

ἀπὸ + ὁπλίζω > ἀφοπλίζω

Ø Άρα: Η αρχαιοελληνική λέξη ὅπλον έπαιρνε δασεία.

ἀπὸ + ἀγωγὴ > ἀπαγωγὴ

Ø Άρα: Η αρχαιοελληνική λέξη ἀγωγὴ έπαιρνε ψιλή.

Στη Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (σ. 21-22, § 47) θα βρείτε τον

κατάλογο με τις λέξεις που παίρνουν δασεία.