Τρίτη 24 Μαρτίου 2020

Οι πιτσιρίκοι, Δημήτρης Ψαθάς - Λογοτεχνία Α΄Γυμνασίου



ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΝΙ ΣΕΝΑΡΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΑΛΟΦΥΡΗ, φιλόλογος 3ου Γυμν. Μοσχάτου

 Περίληψη του κειμένου
Μια νύχτα του φοβερού Γενάρη του '42 ένα γερμανικό φορτηγό σταματά στο Ζάππειο. Ο σκοπός βηματίζει νευρικά, φοβούμενος την τρομερή φήμη  που έχουν τα αλητάκια της Αθήνας σαλταδόροι. Ξαφνικά, μέσα στο σκοτάδι εμφανίζεται ένα κουρελιασμένο παιδάκι που ζητά από το σκοπό ανάψει το τσιγάρο του από το φανάρι  του φορτηγού. Ο Γερμανός σκοπός ξεκαρδίζεται από τα γέλια και σκέφτεται πόσο ανόητα είναι τα παιδάκια στην Αθήνα. Μετά από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες το αλητάκι ανάβει το τσιγάρο του από τον αναπτήρα του σκοπού και εξαφανίζεται. Ο σκοπός ξαναρχίζει τις βόλτες του στο αυτοκίνητο και έκπληκτος διαπιστώνει πως  έπεσε θύμα κοροϊδίας. Όση ώρα γελούσε με το «κουτό» παιδάκι, η υπόλοιπή παρέα του «πιτσιρίκου», καταλήστεψε το γερμανικό φορτηγό.
Διαβάστε το κείμενο στη διεύθυνση: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A107/391/2585,21840/  και συμπληρώστε το παρακάτω φύλλο εργασίας:
Παρακολουθήστε το βίντεο της Κατερίνας Προκοπίου για το ιστορικό πλαίσιο του κειμένου https://www.slideshare.net/katerina60/ss-14791035?ref=http://2stav-glossa.blogspot.com/2015/10/blog-post.html
Ιστορικά στοιχεία για την κατοχή, την πείνα και την αντίσταση μπορείτε να αντλήσετε και από το ΙΜΕ εδώ: http://www1.fhw.gr/chronos/14/gr/1940_1945/index.html  με πλούσιο φωτογραφικό υλικό
Επίσης αξίζει  να παρακολουθήσετε τον 15χρονο τότε Λάμπρο Ματόπουλο να περιγράφει περιστατικά ως σαλταδόρος στη γερμανική κατοχή
Συμπλήρωσε το φύλλο εργασίας και επίλεξε όποια εργασία προτιμάς από τα μίνι σενάρια που περιλαμβάνονται στη συνέχεια:
1.      Ενότητες του κειμένου:
Ενότ. 1η «Γενάρης του 42…το αστείο η ζωή του» τίτλος:………………………………………………………………………………………………………………………………..
 Ενότ. 2η «…Βραδάκι. Στο Ζάππειο…άφαντοι»:
τίτλος:………………………………………………………………………………………………………………………………..
2.      Πρόσωπα του κειμένου-χαρακτήρες: 
Α Ο Γερμανός που είναι .…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Β Ο πιτσιρίκος που είναι ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………
3.Γιατί ο συγγραφέας επέλεξε τον συγκεκριμένο τίτλο; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………
4. Ποιες φωνές ακούμε στην αφήγηση:
α) Η κύρια φωνή είναι του ……………………………………………………………………………………………..............
 β) Ακούγεται ο ………………………………………..
γ) Ακούγεται ο ………………………………………..
δ) Ακούγονται οι …………………………………………….
5. Χρόνος –πότε; …………………………………………………………………………………………………………………………………
Τόπος-πού; …………………………………………………………………………………………………………………
6. Τεχνικές αφήγησης:
Α. Αφήγηση: παρουσιάζεται ρεαλιστικά η πραγματικότητα της εποχής και τονίζεται η ωμότητα αλλά και την αφέλεια των Γερμανών
Εντοπίστε δυό χωρία στο κείμενο………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….  
β) Διάλογος: Ανάμεσα στον πιτσιρίκο-Οδυσσέα με το Γερμανό-Πολύφημο. Δίνεται με γοργότητα, ζωντάνια, παραστατικότητα και θεατρικότητα. Περιέχει χιούμορ και ειρωνεία.
Εντοπίστε τα χωρία στο κείμενο:………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 
γ) Σχόλια: Σχολιάζει ο αφηγητής και ειρωνεύεται τους Γερμανούς και εκφράζει θαυμασμό για τους Έλληνες
Εντοπίστε τα χωρία στο κείμενο :………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 
δ) Ελεύθερος πλάγιος λόγος: Είναι οι σκέψεις του Γερμανού για την ανωτερότητα του έθνους του
Εντοπίστε τα χωρία στο κείμενο …………………………………………………………………………………….
ε) Εσωτερικός μονόλογος: Οι ενδόμυχες σκέψεις του στρατιώτη
Εντοπίστε τα χωρία στο κείμενο …………………………………………………………………………………….
Γλώσσα του κειμένου: Είναι απλή, κατανοητή, καθημερινή. Χρησιμοποιούνται λέξεις γερμανικές και καθημερινές των παιδιών.
 Ύφος: Είναι ζωντανό και παραστατικό, χιουμοριστικό και ειρωνικό.
Να εντοπίσετε τα χωρία που χαρακτηρίζονται για το χιουμοριστικό τόνο τους:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Να αναζητήσετε στο λεξικό της κοινής Νεοελληνικής: http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html  τη σημασία των όρων: μαυραγορίτης, σαλταδόρος, σουλατσάρω
Στη συνέχεια να μελετήσετε το λήμμα «μαύρη αγορά» στη διεύθυνση https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%8D%CF%81%CE%B7_%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC  και να απαντήσετε στην ερώτηση αν το φαινόμενο της μαύρης αγοράς συναντάται στη σύγχρονη εποχή, αναφέροντας συγκεκριμένα παραδείγματα.
Δημιουργική γραφή-Ακούμε τη φωνή άλλων πρωταγωνιστών:
Προσπάθησε να γράψεις ένα κείμενο όπου ο γερμανός αξιωματικός μετά από χρόνια αναπολεί το περιστατικό με τον πιτσιρίκο και το διηγείται στο μικρό εγγονάκι του (200 λέξεις)
Λογοτεχνία και άλλες τέχνες:
Κινηματογράφος: Ταινία «Το ξυπόλητο τάγμα»
Η ιστορία της ταινίας εκτυλίσσεται στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Τη σκηνοθέτησε ο Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός), που για ένα διάστημα εργάστηκε στο Χόλιγουντ, σκηνοθετώντας διάφορες ταινίες, ανάμεσά τους και την περιπέτεια εποχής «Η σειρήνα της Ατλαντίδας», με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Μοντέζ.
Πρωταγωνιστές της ταινίας, μια ομάδα ορφανών παιδιών, που, όταν τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης επιτάσσονται από τους Γερμανούς, καταφεύγουν σ' ένα απομακρυσμένο, μισογκρεμισμένο κτίριο και, έχοντας φτιάξει μια καλόκαρδη «συμμορία», κλέβουν από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες για να συντηρούνται αλλά και να βοηθούν τους ανθρώπους γύρω τους, μαζί κι εκείνους της Αντίστασης.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την ταινία την ταινία εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=nM68HeP6zU0
Μουσική:
1.      Το πιτσιρίκι - ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΜΠΕΤΑΣ

2.      ΟΙ ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΕΣ - ΓΕΝΙΤΣΑΡΗΣ

3.      ΘΑ ΣΑΛΤΑΡΩ ΘΑ ΣΑΛΤΑΡΩ-ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΝΝΙΤΣΑΡΗΣ

Να αναζητήσετε και άλλα ρεμπέτικα του Μ. Γενίταρη στο youtube  και να δημιουργήσετε ένα βιογραφικό βίντεο-ταινία ή ένα power point του ρεμπέτη με φόντο αντιπροσωπευτικά τραγούδια του όπου θα φαίνεται με συντομία η πορεία του ίδιου και οι προσωπικές του περιπέτειες στα δύσκολα χρόνια που έζησε. Στη μίνι ταινία σας καλείστε να εισάγετε φυσικά και κείμενο (δες εδώ: δημιουργία ταινίας με το Movie maker) https://www.slideshare.net/stefaniol/movie-maker-29924949
Αξιοποιείστε στοιχεία από τις παρακάτω σελίδες:

1.      Συνέντευξη του Μ. Γενίτσαρη στην ΕΡΤ: https://archive.ert.gr/6802/





Μπορείτε να διαλέξετε όποια άσκηση σας αρέσει. Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε μια οποιαδήποτε δική σας εργασία (power point, βίντεο, κείμενο) με θέμα την κατοχή: βιβλία που αναφέρονται στην κατοχή, η πείνα στην κατοχή, η διατροφή στην κατοχή κ.λπ.
Καλή δουλειά σε όλους
Μας λείπετε
Σύντομα θα τα πούμε από κοντά γιατί η Άνοιξη δε μπορεί να αναβληθεί...



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.