οι λέξεις ανάποδα

«Πως οι δυνατοί εκμεταλλεύονται τους αδύναμους». Με αφορμή το διήγημα «Ο πιστός φίλος» του Όσκαρ Ουάιλντ.

 

         Για να υπάρχει εκμετάλλευση των αδύναμων από τους δυνατούς, πρέπει να υπάρχουν δυνατοί και αδύναμοι. Στην πρωτόγονη εποχή όλη η ομάδα-φυλή συνεργαζόταν μαζί και δεν υπήρχαν ούτε δυνατοί ούτε αδύναμοι. Οι δυνατοί άρχισαν να εμφανίζονται όταν η δουλειά των ανθρώπων πρόσφερε περισσότερα αγαθά απ’ ό,τι χρειάζονταν. Αυτοί που μπορούσαν να έχουν περισσότερο μερίδιο από αυτό το πλεόνασμα-πλούτο ήταν οι δυνατοί: Ο βασιλιάς, οι αριστοκράτες, οι ευγενείς, οι φεουδάρχες, οι πλούσιοι έμποροι, οι βιομήχανοι.

         Στο διήγημά μας ο δυνατός είναι ο πλούσιος μυλωνάς με τα πολλά σακιά αλεύρι, τα μεγάλα κοπάδια ζώων και την πλούσια ζωή του. Ο αδύναμος είναι ο μικρούλης Χανς, που προσπαθεί να ζήσει με τους ελάχιστους καρπούς της δουλειάς του. Ο δυνατός μυλωνάς υποκρινόμενος τον φίλο του αδύναμου Χανς, προσπαθεί κάθε στιγμή, με κάθε ευκαιρία, να τον εκμεταλλευτεί ανάλγητα, όσο περισσότερο μπορεί, για δικό του όφελος. Αδιαφορεί, αν ο αδύναμος Χανς θα καταφέρει να επιβιώσει τον σκληρό χειμώνα και τον μαλώνει, όταν πια κατάκοπος προσπαθεί να ξεκουραστεί. Του ζητάει να προσφέρει κι άλλη εργασία στο όνομα της δήθεν φιλίας τους και με την υπόσχεση ότι θα του δώσει το καροτσάκι του, άχρηστο για τον ίδιο αλλά πολύ σημαντικό για τον αδύναμο Χανς, ζητάει κι άλλη θυσία : Να θέσει σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή για όφελος του δυνατού μυλωνά.

         Εν κατακλείδι, οι δυνατοί, όχι μόνο εκμεταλλεύονται τους αδύναμους σκληρά και ανελέητα για να αποκτήσουν περισσότερο πλούτο, όχι μόνο τους αρπάζουν πράγματα από την ελάχιστη περιουσία τους, αλλά τους ζητούν και άλλες θυσίες στο όνομα της φιλίας και του κοινού καλού. Πόσο ταιριαστοί φαντάζουν οι στοίχοι ενός ποιήματος του Μπρεχτ που διάβασα πρόσφατα : «Αυτοί που αρπάζουν το φαΐ απ’ το τραπέζι κηρύσσουν τη λιτότητα. Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσίματα ζητάνε θυσίες. Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους για τις μεγάλες εποχές που θα ‘ρθουν (Μπέρτολ Μπρεχτ - Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου)»

                                                     

                           Βασίλης Σταυρόπουλος  Α4  3^ο Γυμνάσιο Μοσχάτου.